Popularność klejów cyjanoakrylowych, w tym i preparatów zwanych potocznie „superglue”, bierze się z ich silnych właściwości klejących, wysokiej szybkości wiązania oraz możliwości zastosowania do łączenia niejednolitych materiałowo i powierzchniowo przedmiotów.
Kleje cyjanoakrylowe stosuje się nie tylko w przemyśle. Istnieją również liczne produkty doskonale sprawdzające się podczas użytku domowego. Z racji, że są to kleje szybkoschnące, ich stosowanie może przysparzać pewnych trudności. Jak zatem powinno się dozować kleje cyjanoakrylowe? Warto wziąć pod uwagę kilka ważnych czynników.
Specyfika klejów cyjanoakrylowych
Najczęściej spotykane kleje cyjanoakrylowe są jednoskładnikowe (związek chemiczny to cyjanoakrylan etylu). Wygoda używania klejów cyjanoakrylowych wynika z szybkiego procesu utwardzania się następującego pod wpływem wilgoci (a raczej jonów wilgoci) występującej w powietrzu i na powierzchniach klejonych. Dostępne są produkty o różnym stopniu płynności i lepkości, co wpływa na możliwości klejenia różnego rodzaju materiałów oraz na sposób dozowania klejów cyjanoakrylowych. I tak wyróżnia się kleje o następującym stopniu lepkości:
- niska – lepkość zbliżona do bardzo płynnej cieczy. Kleje takie błyskawicznie twardnieją, posiadają świetne właściwości kapilarne, a ich główne zastosowanie, to sklejanie materiałów, które do siebie ściśle przylegają, np. tworzyw sztucznych czy gum; (przykładowo – Loctite 406)
- średnia – kleje o podwyższonej lepkości zalecane są do łączenia gum, tworzyw sztucznych, elastomerów; (przykładowo Drei Bond DB 4043S)
- wysoka – charakteryzuje się wydłużonym czasem polimeryzacji, co pozwala na dokonywanie niewielkich korekt w trakcie klejenia. Zalecane do klejenia nierównych i porowatych powierzchni; (przykładowo Drei Bond DB 4027)
- o konsystencji żelu – umożliwia klejenie powierzchni mocno nierównych i porowatych, jak np. porcelana oraz do klejenia materiałów ze szczelinami między nimi. (przykładowo – Loctite 454)
Warto także zwrócić uwagę na czas utwardzania zastosowanego kleju. Pomimo iż niemal wszystkie produkty cyjanoakrylowe utwardzą się już po kilku, góra kilkunastu sekundach, to właśnie te drobne różnice potrafią znacząco zmienić potencjalne zastosowanie kleju.
Zalety szybkiego utwardzania kleju to:
- Łączone materiały muszą być unieruchomione na krócej
- Proces klejenia przebiega szybciej. Szczególnie istotne w przemyśle i produkcji seryjnej.
Natomiast nawet nieznaczne wydłużenie czasu potrzebnego na uzyskanie wstępnego utwardzenia kleju generuje następujące korzyści:
- Możliwość szybkiego poprawienia ułożenia klejonych elementów
- Mniejsze ryzyko sklejenia przypadkowych przedmiotów.
Jak odpowiednio dozować kleje cyjanoakrylowe?
Specyfika klejów typu „superglue” wymaga odpowiedniego sposobu nakładania. I dotyczy to zarówno użytku domowego przy sklejaniu np. rozbitej filiżanki, jak i przy większych przedsięwzięciach, np. w warsztatach, a przede wszystkim w przemyśle. W związku z tym wyróżnić można następujące sposoby nakładania klejów:
- dozowanie ręczne – najprostsza metoda, stosowana zarówno w użytku domowym i w zastosowaniach przemysłowych. Jest to najmniej precyzyjny sposób nakładania kleju, zwłaszcza w przypadku niewielkich powierzchni stykowych, lub gdy istotny jest wymiar estetyczny – za duża ilość kleju może pozostawi specyficzne ślady. Klejenie odbywa się bezpośrednio z opakowania za pomocą specjalnej zakręcanej końcówki opakowania lub też igieł do precyzyjnego nakładania klejów.
- dozowanie za pomocą specjalnych urządzeń, które mają zastosowanie w przypadku bardzo precyzyjnych prac, również przemysłowych. Wyróżnić w tym zakresie można takie przyrządy, jak przykładowo:
- dyspenser z aplikatorem – igłą dozującą z możliwością nakładania kleju o różnej średnicy dawki, nawet o średnicy dziesiątych mm. ;
- specjalne zawory dozujące, wykonane z materiałów trudno-sklejalnych (np. teflon PTFE) – zaawansowany system dozujący, który pozwala dozować kleje zarówno o niskiej, czy średniej lepkości, jak i preparaty o wysokiej lepkości (żel). Idealnie nadające się do precyzyjnych punktowych klejeń. Do zastosowania np.: na linii automatycznej;
Pracując z cyjanoakrylanami zawsze trzeba zachować szczególną ostrożność, by uniknąć kontaktu ze skórą czy oczami. Zależnie od potrzeb czy warunków pracy, należy również unikać możliwości zabrudzenia postronnych przedmiotów, czy też samych powierzchni klejonych. Dlatego przy pracach wymagających dużej precyzji warto zwrócić uwagę na urządzenia ułatwiające dozowanie klejów cyjanoakrylowych.
