Klejenie jest jedną z najpopularniejszych metod wykonywania trwałych połączeń. Różnorodność dostępnych preparatów klejowych sprawia, że za ich pomocą można łączyć niemal wszystkie materiały, tworząc spoiny o pożądanych cechach – twarde i elastyczne wodo- i chemoodporne, szybkoschnące i utrwalane przez wiele godzin. Wśród dostępnych na rynku preparatów przeznaczonych do tego celu są też kleje anaerobowe. Czym się one charakteryzują i gdzie znajdują zastosowanie?
Klej anaerobowy, czyli beztlenowy
Kleje anaerobowe charakteryzują się tym, że ich utwardzanie następuje w warunkach beztlenowych. Dlatego nie stosuje się ich do łączenia płaskich powierzchni czy przyklejania na nich detali. Typowym zastosowaniem takiego preparatu jest wzmacnianie połączeń śrubowych przez aplikację kleju w połączenie gwintowe, na przykład przestrzeń pomiędzy śrubą i nakrętką. Połączenie tych dwóch elementów tworzy szczelne środowisko, w którym preparat wykazuje aktywność. Stąd też kleje anaerobowe często mają niezbyt gęstą, płynną konsystencję, która ułatwia ich aplikację w takie miejsca.
Odseparowanie od tlenu nie jest jedynym warunkiem utwardzenia kleju. Wymaga on jeszcze katalizatora, którym zazwyczaj jest metal. Po odcięciu tlenu jony metalu warunkują powstawanie wolnych rodników, które z kolei inicjują proces polimeryzacji. W wymienionym wyżej przykładzie, przy łączeniu śruby i nakrętki, rolę katalizatora pełnią te dwa elementy. Jeśli jeden z warunków nie zostanie spełniony, reakcję chemiczną kleju można też wymusić zewnętrznym aktywatorem. Po utwardzeniu klej przybiera postać polimeru. Stąd też często nazywa się go płynnym sztucznym tworzywem.
Metale aktywne i pasywne a czas utwardzania
Z powyższego opisu wynika, że kleje anaerobowe są przeznaczone głównie do klejenia elementów metalowych. Nie oznacza to jednak, że każdy wariant tego materiału jest klejony w ten sam sposób. Podstawową różnicą jest czas utwardzania preparatu, który wynika z aktywności samego metalu. Odmiany aktywne gwarantują powstanie trwałego wiązania już po kilkudziesięciu minutach. Zaliczają się do nich:
- stale konstrukcyjne,
- stale węglowe niepoddane hartowaniu,
- żeliwo,
- miedź i jej stopy.
Znacznie dłużej, bo nawet kilka godzin trwa utrwalanie się złącza w przypadku materiałów nieaktywnych (pasywnych). Zaliczają się do nich:
- wymienione wyżej metale pokryte powłoką galwaniczną cynkową, chromową lub niklową,
- stale wysokostopowe,
- aluminium sezonowane
Należy też dodać, że do powstania trwałych połączeń jest niezbędna odpowiednia temperatura. Utwardzenie kleju w warunkach poniżej 10 st. C wymaga sprawdzenia trwałości połączenia.
Rodzaje spojeń i zastosowanie klejów anaerobowych
Kleje anaerobowe różnią się między sobą składem, co pozwala na tworzenie połączeń o zróżnicowanych parametrach. Typowe zakresy tych parametrów to zazwyczaj wytrzymałość na ścinanie – od ok. 7 do 50 N/mm2 oraz odporność termiczna od -50°C do +150°C, a niekiedy nawet do 200°C. Połączenia są też odporne chemicznie na substancje takie jak oleje maszynowe, smarne, ciecze chłodnicze, gazy przemysłowe (z wyłączeniem tlenu), słabe kwasy i zasady, woda ściekowa, roztwory soli, węglowodory alifatyczne (paliwa i oleje napędowe).
Główne zastosowania klejów anaerobowych:
- zabezpieczanie i uszczelnianie gwintów,
- mocowanie sworzni i kół zębatych,
- osadzanie łożysk,
- uszczelnianie połączeń rurowych w instalacjach centralnego ogrzewania i wentylacji, gazowych, agregatów, instalacji samochodowych,
- uszczelnianie i zabezpieczanie przed korozją płaskich powierzchni silników spalinowych, przekładni, sprężarek,
- montaż elementów mechaniki przemysłowej.
Największą siłę wiązania wykazują kleje anaerobowe tworzone na bazie żywicy metakrylowej. Ponadto kleje te często charakteryzują się doskonałymi właściwościami tiksotropowymi, szerokim spektrum dostępnych wariantów lepkości oraz płynną konsystencją, która ułatwia ich precyzyjną aplikację zarówno w wąskie, jak i w szerokie szczeliny.
Sprawdź kleje dostępne w naszej ofercie!
